Jacobskerk Roderwolde

De klokkentoren
Op onderstaande tekening uit de 18e eeuw staat de klokkentoren afgebeeld tegen de oostgevel van de kerk. Dit is historisch niet juist. Zo er al een toren tegen de kerk aangebouwd zou zijn geweest, dan had deze toren zeker niet aan de oostzijde gestaan. Het rapport van de sloop maakt duidelijk dat de klokkentoren een zelfstandige constructie was, gebouwd op een fundament van veldkeien en gedekt met riet of stro.
Anonieme tekening uit de 18e eeuw. (Collectie Drents Archief, Assen)


De huidige klok dateert uit 1634. Mogelijk zijn de oude middeleeuwse klokken in de roerige jaren daarvoor geroofd en geconfisqueerd om er kanonnen van te gieten voor het leger van prins Maurits. Toen na de Reformatie de rust min of meer terugkeerde in de Landschap, besloten de kerkvoogden een nieuwe klok te laten gieten. De nieuwe klok werd in 1630 besteld dankzij geleend kapitaal van enkele gegoede kerspellieden.
Tijdens de laatste oorlog, dreigde de klok door de Duitsers in beslag genomen te worden. De Secretaris van het Provinciaal College van Toezicht spande zich tot het uiterste in om de kerkvoogden van Roderwolde behulpzaam te zijn en schreef hen in 1943:
“In antwoord op uw schrijven omtrent de vordering klokken, deel ik u mee dat indertijd aan de eigenaren van de klokken die gespaard kunnen blijven van deze omstandigheden kennis is gegeven. Zoo ook om uwe klok. Is een letter M volgens toegezonden model met witte verf op de klok aangebracht en biljet in 4 talen bij de klok opgehangen, dan belooft u niets anders te doen dan den tegenwoordigen burgemeester hiermede in kennis te stellen. Mocht men toch aan de klok te Roderwolde komen, wilt u mij dan direct waarschuwen, ook wanneer men in uw buurt aan het weghalen van klokken gaat beginnen.”
Op de envelop van dit briefje, dat per 6 januari 1943 werd verzonden, heeft een Rowolmer met woedende uithalen gekrast: “Klokken in beslag genomen door de Moffen.” De klok is dus toch weggehaald door de Duitsers en werd, zoals later bleek, naar Hoogeveen overgebracht naar het depot van de Inspectie van de Kunstbescherming. In april 1945 schreef dezelfde secretaris aan de kerkelijke gemeente van Roderwolde dat de oude klok de oorlogsjaren had overleefd en teruggevoerd zou worden naar Roderwolde.

De teksten zijn ontleend aan DE CLOCKESLAG Jaargang nr 1, nr. 2 RONDOM DE OUDE ST. JACOBSKERK VAN RODERWOLDE, uitgave van het ROWOLMER ARCHIEF.
De foto's zijn gemaakt door Harry Boerema.