Oud-predikanten

Ds. H. (Henny) Vogel werd te Zwolle geboren op 13 – 07 – 1907. Zijn vader, Hendrik Vogel, had er een horlogezaak. Tevens was Hendrik ouderling in de Plantagekerk. Bij de toonbank werden heel vaak de preken besproken. Henny ging al vroeg mee naar de kerk. Op jonge leeftijd was hij al onder de indruk van de preken van de predikanten Bouma en Munnik. Al gauw stond zijn besluit vast. Dominee, dat wilde hij worden. Hij ging studeren aan het Gereformeerd Gymnasium te Kampen. Daarna aan de Theologische Hogeschool in dezelfde plaats. Hij beleefde daar een goede tijd. Hij kreeg les van Greijdanus, Ridderbos, Hoekstra, Honig, en Bouwman. Van Greijdanus en Bouwman leerde hij hoe hij het O.T. en het N.T. moest lezen. En Hoekstra leerde hem op een heldere duidelijke wijze het Evangelie te verkondigen.

Op 27 november 1932 werd hij door ds. Munnik in Roden in het ambt bevestigd. Vijf dagen daarvoor, op 22 november was Henny in het huwelijk getreden met Geertje Pleyzier. Stil zitten was er voor Vogel niet bij. De afgedwaalde gemeenteleden zocht hij weer op in de heggen en stegen. Hij bracht het op de mens gericht evangelie. Naast het werk in de gemeente organiseerde hij, samen met ds. B. A. Bos te Assen evangelisatiecampagnes in de ontkerkelijkte Drentse dorpen.

Loppersum werd zijn tweede gemeente. Het was in die tijd dat geschriften van K. Schilder van de persen rolde. Deze boekwerken, en de preken van Sikkel en S.G. de Graaf, boeiden hem bijzonder. Henny Vogel was, vooral door het voorbeeld van Sikkel, eenvoudig van taal. De ingewikkeldste theorie kon hij op een eenvoudige manier uitleggen.

In 1939 vertrok hij naar Amstelveen. Het begon te spannen in Nederland. Het werd oorlog. In 1943 belande hij, door het zich openlijk te verzetten tegen de nieuwe machthebbers, in de gevangenis. Hij zat drie maanden cellulair in de Weteringschans. Daarna werd hij overgeplaatst naar Amersfoort. In dat kamp is hij velen tot grote steun geweest. Zelf sprak hij vrijwel nooit over die tijd. Tijdens zijn cellulair kreeg hij een beroep uit Enschede. Daar bedankte hij voor.

Na zijn in vrijheidsstelling kreeg hij opnieuw een beroep uit Enschede. De daar al dienende predikanten Meulink, Henten en de Wolff zaten tot over hun oren in het werk door de maar steeds groeiende aanwas van kerkleden door de industrialisatie van de textiel. Circa 5000 kerkleden door drie predikanten was echt teveel. Het was in de tijd van de Vrijmaking. De Wolff en Meulink brachten dit in de prediking in de praktijk. Vogel paste daar goed bij. Toen in 1944 de Vrijmaking een feit was maakten zich drie van de vier predikanten zich vrij, samen met groot deel van de kerkeraad en de gemeente.

Vogel kreeg alle kans om zijn energie te gebruiken. Stad en land reisde hij af in Overijssel en Gelderland, op de fiets of motor. Hij kreeg hierdoor de naam van: Vliegend Evangelie. Na de oorlog gebruikte hij de auto. In vele gemeenten legde hij uit wat de Vrijmaking inhield.

In Glanerbrug, zo heb ik mij laten vertellen, zat de kerk voor de Vrijmaking, boordevol als Vogel daar preekte in de Gereformeerde kerk aan de Schipholtstraat. Het ging vrijwel allemaal uit zijn hoofd. Zelfs de traptreden van de preekstoel werden gebruikt als zitplaats.

Van 1945 tot 1950 stond hij in Amstelveen – Amsterdam – Zuid. In 1950 riep Enschede hem weer terug. In 1945 was hij de preses van de voorlopige generale synode van de vrijgemaakte kerken te Enschede. 

Een bewijs dat het in de oorlogsjaren spannend was is het huwelijk van de verzetsstrijder Johannes ter Horst met Hermina Schreurs. Deze huwelijksinzegening vond in het geheim plaats in de pastorie in de Wilhelminastraat te Enschede. Dit huwelijk werd ingezegend door Ds. H. Vogel.

In 1945 vormde hij met Ds. I. de Wolff een voorlopige redactie van een periodieke uitgave van het Gereformeerd Jeugdleven. Dat blad verscheen 1 keer in de twee maanden.

In 1955 was hij voorzitter van de Generale Synode te Enschede. Hoewel het er op deze synode hard aan toe ging, in verband met de zaken als Kralingen en Goossens, werden er onder zijn leiding besluiten genomen waarop men in de kerken nooit is terug gekomen. In 1956 werd hij, samen met Ds. I. de Wolff, op 1 januari van dat jaar, predikant van Enschede – Noord.

Ook was hij betrokken bij de bekende ( beruchte) samensprekingen in de 60er jaren. Het eind daarvan heeft hij niet afgewacht. Hij ging voor een half jaar naar Curaçao. Vogel was iemand die vocht voor de Vrijmaking. Maar had ook oog voor hen die aan de andere kant stonden.

Zelf heb ik Vogel meegemaakt als consulent te Glanerbrug. Ik heb van hem een aantal catechisaties gehad die ik mij nog steeds goed herinner. Hij ging met zijn leerlingen in gesprek op een rustige weloverwogen manier. Ik ben als jong volwassene ook gedoopt in de bovenzaal van de openbare bibliotheek te Glanerbrug.

 Zijn rustige en fors postuur met zijn enigszins blozende gezicht dwong aandacht af als hij op het preekgestoelte stond. Op een rustige vertellende wijze legde hij de Schrift uit. Heel vaak met zijn ellebogen op de lessenaar leunend iedereen in de gemeente aankijkend. Hij nam de gemeente mee in de diepe volle rijkdom van Gods Woord. Het amen kwam, voor mij althans, altijd te vroeg.

Op een reis in april 1965 in Tiberias in het Heilige Land is hij op 24 april aan een hersenbloeding overleden. In Enschede is hij op 7 mei op de Oosterbegraafplaats begraven. Het leven van deze rijzige predikant met zijn forse gestalte was voorbij. Dominee Vogel, zoals hij zichzelf noemde als hij de telefoon opnam, was ingegaan in de rust van zijn Heer. 

Literatuur: Handboek der Gereformeerde kerken, Dr. R. H. Bremmer.
De informatie over Ds. vogel staat op de website: 
http://hennepe.jouwweb.nl/gereformeerd-vrijgemaakte-predikanten-enschede

Mijn herinneringen aan dominee Vogel, Egbert van de Haar.
---------------------------------------------------------------------------