Terugblik Cantatedienst 30 april 2023

In een volle kerkzaal van Op de Helte is ontroerd geluisterd naar de uitvoering van de BachCantate op zondag Jubilate 30 april 2023: 
“Wir müssen durch viel Trübsal” - BWV 146 – J.S. Bach
Met veel dank aan de Asser Bach Cantategroep o.l.v. Marion Bluthard
Han Post heeft van het optreden mooie foto's gemaakt, bedankt! 

 

MEDEWERKENDEN
Asser Bach Cantategroep o.l.v. Marion Bluthard
Solisten:
Aaike Nortier sopraan
Eske Tibben, alt
Twan van der Wolde, tenor
Jitze van der Land, bas
Wietse Meinardi, orgel
Josien Rijkmans, viool
Voorganger: ds Sybrand van Dijk

Bach componeerde drie verschillende cantates voor zondag Jubilate. De naam van de zondag stamt uit Psalm 66: Jubelt, gij ganse aarde voor de goedheid van de ENE. Toch zijn geen van de drie cantates jubelend. In 1714 schreef Bach “Weinen, Klagen, Sorgen”, BWV 12. In 1725 “Ihr werdet weinen uns heilen” [BWV 103] en in 1728 tenslotte “Wir müssen durch viel Trübsal”. Het jaartal 1728 is overigens onzeker. Wij kennen deze cantate pas uit latere afschriften. Waarom schreef Bach zulke droevige cantates?
Vanwege de evangelietekst van deze morgen, Johannes 16. Daarin kondigt Jezus aan dat Hij weg zal gaan. Zijn leerlingen zullen in verdriet achter blijven. “Maar”, zo belooft Hij: “het verdriet zal overgaan. Dan zullen jullie Gods glorie zien.” De moeiten en het verdriet zullen de weg naar de overwinning blijken te zijn. Voor een componist is dit natuurlijk een interessant gegeven. Hoe laat je zowel het lijden horen als de vreugde?
Bach doet dit door verschillende motieven te laten klinken. De cantate van vandaag is opvallend van lengte: zo’n 40 minuten. De gemiddelde cantate duurt de helft daarvan. Bach opent met een sinfonia voor het orgel. Hierin is de uiteindelijke vreugde te horen. In dit concertante deel verwerkte Bach een vioolconcert dat helaas verloren is gegaan.
In het openingskoor hoor je snijdende akkoorden. Zij drukken het leed uit, waar doorheen de leerlingen hun weg moeten zien te vinden. In de aria die volgt hoor je opgaande lijnen: het verlangen om naar de hemel te gaan.
Vanaf deel 6 breekt de vreugde door. Die wordt samengevat in het koraal waar de cantate mee eindigt: wees verheugd, o mijn ziel!
Ook als wij niet in een tastbare hemel [kunnen] geloven, ordent Bach met zijn gestructureerde muziek wellicht ook ons lijden. In elk geval geeft hij noten aan een zwaarte die zonder die muziek mogelijk niet te dragen zou zijn.

Zie het volledig programma